ایرانیان از نخستین اقوامی بودند که اسب را رام کردند و در طول تاریخ، این حیوان نجیب نقش مهمی در زندگی، حمل‌ونقل و حتی توسعه تمدن ایفا کرده است. با این حال، نژادهای اصیل ایرانی به درستی معرفی نشده و پتانسیل‌های اقتصادی و گردشگری آن‌ها همچنان مغفول مانده است.
اخیراً یک بانوی اسب‌سوار از استان فارس به همراه تیمی چهار نفره، سفری ۷۰۰ کیلومتری را با اسب‌های فلات ایران در دل کویر لوت آغاز کرده‌اند. هدف از این سفر، نمایش توانمندی اسب‌های ایرانی در پیمایش‌های طولانی و ظرفیت آن‌ها در حوزه گردشگری بود.
نگار محمدی کشکولی، عضو هیئت‌رئیسه هیئت سوارکاری فارس و عضو کمیته گردشگری با اسب فدراسیون سوارکاری ایران، به همراه مهدی جمشید خانی، قاسم نخعی و عباس کوه‌میشی این مسیر را طی کردند. این گروه طی ۹ روز، از گناباد خراسان رضوی تا جوپار کرمان را با اسب‌هایی از نژادهای ترکمن، کاسپین و اسبچه خزر پیمودند. در این مسیر، شهرها و روستاهایی همچون فردوس، بشرویه، دیهوک، دیگ رستم، راور، چترود و کرمان را پشت سر گذاشتند.
تجربه‌ای متفاوت در دل کویر
محمدی کشکولی درباره این سفر می‌گوید: «روزانه به‌طور میانگین ۷۰ کیلومتر را طی کردیم تا نشان دهیم که اسب‌های ایرانی توان پیمایش‌های طولانی را دارند و می‌توانند در صنعت گردشگری تجربه‌گرا مورد استفاده قرار گیرند.»
او اشاره کرد که در طول مسیر، علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، از کاروانسراها، آب‌انبارها و قنات‌های مختلف بازدید کردند و تعامل با مردم محلی بخش مهمی از این سفر بود. استقبال گرم مردم، ثبت تصاویر یادگاری و حتی پذیرایی‌های صمیمانه، از لحظات فراموش‌نشدنی این تجربه بود.
اسب‌های ایرانی، گنجینه‌ای ناشناخته
این سوارکار تأکید دارد که ایرانیان از نخستین کسانی بودند که اسب را اهلی کرده‌اند و این حیوان نجیب در جنگ‌ها، سفرها و کوچ‌ها همراه ایرانیان بوده است. برخی از نژادهای اصیل ایرانی مانند کاسپین و اسبچه خزر حتی در نقوش سنگی تخت جمشید دیده می‌شوند. این نژادها علاوه بر نجابت، استقامت بالایی دارند که آن‌ها را برای مسافت‌های طولانی مناسب می‌کند.
در حالی که برخی از اسب‌های خارجی تنها توان پیمایش کوتاه‌مدت را دارند، نژادهای ایرانی مانند ترکمن، آخال تکه و یموت به دلیل استقامت بالا، گزینه‌ای ایده‌آل برای سوارکاری در مسیرهای طولانی و گردشگری با اسب هستند.
گردشگری با اسب؛ ظرفیتی مغفول در ایران
محمدی کشکولی با اشاره به اهمیت گردشگری با اسب بیان کرد: «در حال حاضر کشورهایی مانند امارات از برگزاری مسابقات و رویدادهای مرتبط با اسب‌سواری درآمدهای کلانی کسب می‌کنند، در حالی که ایران با این پیشینه قوی و نژادهای منحصر به فرد، هنوز از این فرصت‌ها بهره‌برداری نکرده است.»
او اضافه کرد که در ایران اسب‌های متناسب با اقلیم‌های مختلف وجود دارند و می‌توان از آن‌ها در گردشگری ورزشی، ماجراجویانه و روستایی بهره برد. استان‌هایی مانند فارس و کرمان با داشتن هزاران رأس اسب، پتانسیل بالایی در این حوزه دارند.
با این حال، توسعه این صنعت نیازمند اقدامات گسترده‌ای است. فدراسیون سوارکاری ایران دوره‌های آموزشی مشترکی را با همکاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آغاز کرده تا دفاتر خدمات گردشگری بتوانند مجوزهای لازم را برای ارائه خدمات ایمن و استاندارد در این حوزه دریافت کنند. علاوه بر این، تربیت راهنمایان متخصص و انتخاب اسب‌های مناسب برای گردشگری از دیگر گام‌های ضروری در این مسیر است.
جای خالی ایران در فدراسیون بین‌المللی گردشگری با اسب
با وجود تمام ظرفیت‌ها، ایران هنوز عضو فدراسیون بین‌المللی گردشگری با اسب نیست. این فدراسیون که مقر آن در فرانسه است، بین ۱۴ تا ۲۰ عضو دارد و می‌تواند بستری مناسب برای معرفی و توسعه گردشگری با اسب در ایران باشد. به گفته محمدی کشکولی، اقدامات اولیه برای عضویت ایران در این فدراسیون آغاز شده، اما نیازمند ایجاد زیرساخت‌های مختلف و طی کردن مراحل لازم است.
او با تأکید بر پتانسیل بالای ایران در این حوزه گفت: «فعال شدن تورهای گردشگری با اسب می‌تواند ارزآوری بالایی برای کشور داشته باشد. این سبک از گردشگری، سفری فراموش‌نشدنی را برای علاقه‌مندان به طبیعت و ماجراجویی رقم می‌زند.»
منبع: ایرنا
