گزارش‌ها و تصاویر منتشرشده از موزه ملی سودان، از یکی از بزرگ‌ترین غارت‌های آثار تاریخی در این کشور پرده برداشته‌اند؛ غارتی که به نابودی هزاران اثر ارزشمند از تمدن‌های باستانی «نوبیا» و «کوش» انجامیده است.
به گزارش گاردین، تصاویر منتشرشده از این موزه، اتاق‌های خالی، ویترین‌های شکسته و آثار باستانی تخریب‌شده را به تصویر می‌کشند و از وسعت تخریب و سرقت‌ها حکایت دارند. نخستین نگرانی‌ها درباره امنیت موزه، در ژوئن ۲۰۲۳ مطرح شد و حدود یک سال بعد، تصاویر ماهواره‌ای کامیون‌هایی را ثبت کردند که در حال خارج‌کردن اشیاء هنری از محل بودند.
ابعاد واقعی این فاجعه فرهنگی، پس از عقب‌نشینی نیروهای شبه‌نظامی موسوم به «نیروهای واکنش سریع» (RSF) از خارطوم در هفته گذشته و پس از دو سال جنگ داخلی، نمایان شد. ویدئویی که روزنامه «سودان تریبون» منتشر کرده، موزه را تقریباً خالی از آثار نشان می‌دهد و تنها معدودی از مجسمه‌های بزرگ باقی مانده‌اند؛ از جمله مجسمه معروف و هفت‌تنی پادشاه تاهارقا، یکی از فرمانروایان تاریخی مصر و کوش که در قرن هفتم پیش از میلاد می‌زیسته است.
موزه ملی سودان، دربرگیرنده بیش از ۱۰۰ هزار شیء تاریخی از دوران‌های مختلف، از جمله پادشاهی نوبیا، امپراتوری کوش، دوران مسیحی و اسلامی بود. از جمله آثار بی‌نظیر آن، مومیایی‌هایی با قدمت بیش از ۴۵۰۰ سال هستند که در فهرست ارزشمندترین اشیاء باستان‌شناسی جهان قرار داشتند.
بر اساس گفته‌های مدیر موزه قوم‌شناسی خارطوم، تیمی تخصصی پس از خروج RSF از محل بازدید کرده‌اند تا میزان خسارت را مستند کنند. به گفته وی، حجم تخریب و سرقت به‌قدری گسترده است که آن را باید یک «فاجعه فرهنگی تمام‌عیار» توصیف کرد. بسیاری از اشیاء نادر، به‌ویژه طلاها و سنگ‌های قیمتی، از بین رفته یا احتمالا به خارج از کشور قاچاق شده‌اند.
این سرقت تنها شامل آثار به‌نمایش‌گذاشته‌شده نبوده، بلکه گنجینه‌های محفوظ در بخش‌های امنیتی موزه را نیز شامل می‌شود. یونسکو، سازمان فرهنگی سازمان ملل، در واکنش به این رویداد از فعالان حوزه آثار هنری و دلالان خواسته است از مشارکت در خرید، فروش یا صادرات اشیاء قاچاق‌شده از سودان خودداری کنند.
این رویداد، با بازتابی گسترده در جامعه سودان، افکار عمومی این کشور را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده و نگرانی‌ها درباره حفظ و پاسداشت میراث فرهنگی در دوران بحران را دوچندان کرده است.
منبع: ایسنا
